İster havanın soğumasına, ister çok keyif veren bir gitar solosuna tepki olarak olsun, tüylerimizin diken diken olmasının büyük ölçüde kontrolümüz dışında gerçekleştiği düşünülür. Bu bir yere kadar doğrudur da, ama herkes için aynı olmayabilir.
Chip’te yer alan içeriğe göre bazı insanlar, tüylerini diken diken etme yeteneğini istedikleri zaman kontrol etme konusunda sıra dışı bir yeteneğe sahiptir. İlginç görülebilecek bir şekilde, ilk araştırmalar belirli kişilik özelliklerine, özellikle yüksek düzeyde açıklığa sahip kişilerin, diğerlerine kıyasla tüylerinin diken diken olmasını kontrol edebilme ihtimalinin daha yüksek olabileceğini gösterdi.
TÜYLERİMİZ NEDEN DİKEN DİKEN OLUR?
Tüylerin diken diken olması, atalarımızdan beri gerçekleşen bir durum. Beynin kaçma veya kavga tepkisine girdiği bir anda, kıl folikülünün etrafındaki minik kaslar kasılarak tüylerin dikilmesine ve hayvanın daha büyük ve daha korkutucu görünmesine neden olur. Ancak büyük ölçüde tüysüz hayvanlar olan bizler için bu, çoğunlukla korkutucu bir görüntü oluşturmaktan ziyade sadece derideki birkaç tüyün diken diken olmasına sebep olur.
Bu genellikle vücudun bilinçsiz eylemlerini düzenleyen sempatik sinir sisteminden gelen sinirler tarafından kontrol edilen istemsiz bir tepki olarak kabul edilir. Dolayısıyla mevcut anlayışımız göz önüne alındığında, bu eylemi istediği gibi kontrol etmenin fizyolojik olarak imkansız olması gerekiyor. Ancak göründüğü üzere, bazı insanlar bu eylem üzerinde bilinçli bir kontrole sahip.
Northeastern Üniversitesi araştırmacıları, PeerJ dergisinde yayınlanan 2018 tarihli bir araştırmada kıl foliküllerinin tabanındaki tüylerin diken diken olmasına neden olan küçük kasların kasılmasının bilimsel adı olan piloereksiyonun isteğe bağlı kontrolünü gösterebilen 32 kişiyi bir araya getirdi. Bu katılımcıların çoğu, tüylerini diken diken etmenin kendileri için son derece kolay olduğunu belirtiyor ve hatta çoğu insanın bu yeteneğe sahip olmamasına şaşırdıklarını söylüyorlardı.
Bir tanesi, “Tüylerimin diken diken olduğunu düşünüyorum, ortaya çıkmaya başlıyorlar, titriyorum/ürperiyorum ve ortaya çıkıyorlar” dedi. Bir başkası ise “Sadece tüylerimin diken diken olma eylemini düşünüyorum ve enseme biraz odaklanıyorum” dedi.
AÇIK İNSANLAR BUNU KONTROL EDEBİLİYOR
Bu çalışmanın bir parçası olarak, katılımcılardan kişilikleri hakkında bir anketin yanı sıra tüylerinin diken diken olmasıyla ilgili diğer soruları cevaplamaları istendi. Ekip, tüylerinin diken diken olmasını kontrol edebilen herkesin daha yüksek düzeyde açıklık sergilediğini buldu. Bu, genel olarak kişinin yeni fikirlere ve yeni deneyimlere karşı daha duyarlı olma eğilimini ifade eden bir kişilik özelliği. Bu insanlar daha yaratıcı ve meraklı olmanın yanı sıra sanata ve güzelliğe daha fazla değer verir.
Ne yazık ki araştırmacılar, yüksek düzeyde açıklığa sahip kişilerin bu beceriye neden sahip olduğunu açıklamanın bir yolu olmadığını belirtiyor. Ayrıca, araştırmanın örneklem boyutu çok küçük olduğundan dolayı, katılımcıların hepsinin daha yüksek düzeyde açıklık sergilemesi sadece şans eseri gözlemlenen bir durum olabilir. Çalışmanın yazarları, bu gizemi çözebilmek için araştırmalarını daha fazla insanı içeren daha büyük bir çalışmayla takip etme isteklerini belirtiyor.
